قدس اشغالی – دولت اسرائیل در تلاش است تا نفوذ خود را در بخش گاز و انرژی تقویت کرده و مجوزهای لازم را به شرکت‌های جهانی و محلی اعطا کند تا عملیات حفاری و اکتشاف در میادین گاز واقع در آب‌های اقتصادی تحت کنترل خود را گسترش دهد، در حالی که طمع‌های خود را نسبت به گاز و نفت در شرق دریای مدیترانه و تصاحب میدان گاز “غزه مارین” واقع در نزدیکی غزه افزایش می‌دهد
این رقابت پنهان و پرشتاب دولت برای گسترش نفوذ اسرائیل در بخش گاز و انرژی پس از آن آغاز شد که نبرد “طوفان الاقصی” در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ پروژه‌ها و طرح‌های گسترش میادین گاز اسرائیلی را که در معرض هدف‌گیری در جنگ با غزه و لبنان بودند، متوقف کرد
در حالی که طرح‌های گسترش حفاری و اکتشاف در میادین گاز، شامل میدان‌های “لیویاتان”، “تمار” و “کاریش” معلق مانده و استخراج و پمپاژ گاز از این میادین و سکوها به دلیل هدف‌گیری در جنگ غزه نامنظم شده است، کمیته دولتی ویژه بخش گاز به ریاست یوسی دیان، مدیرکل وزارت انرژی اسرائیل، مذاکرات خود را درباره سیاست‌های بخش گاز اسرائیل افزایش داده است
در خلال مذاکرات کمیته وزارتی مشترک مشخص شده است که ذخایر گاز در میادین واقع در آب‌های اقتصادی اسرائیل در عرض دو دهه آینده به پایان خواهد رسید و بر این اساس در سندی که به دولت ارائه خواهد شد، توصیه شده است که مجوز لازم به شرکت‌هایی که بر میدان “لیویاتان” نظارت دارند، برای توسعه و گسترش حفاری در آن داده شود
توسعه میدان “لیویاتان” به عهده شرکت اسرائیلی “نیو مد انرژی” است که در زمینه اکتشاف نفت و گاز فعالیت می‌کند و حدود ۴۵% از میدان را در اختیار دارد، و همچنین شرکت “شورون” که یک شرکت انرژی چندملیتی آمریکایی است و در بیش از ۱۸۰ کشور جهان فعالیت دارد و حدود ۴۰% از حقوق میدان “لیویاتان” را داراست
همچنین شرکت اسرائیلی “ریشیو یاهش” که ۱۵% از میدان “لیویاتان” را در اختیار دارد و از حقوق اضافی در دریا و خشکی برخوردار است، از جمله مجوزهای حفاری گاز و نفت در داخل اسرائیل
اخیراً شرکای میدان “لیویاتان” یک طرح به‌روز شده به وزارت انرژی اسرائیل ارائه کرده‌اند تا حجم تولید گاز از میدان را به میزان دو میلیارد متر مکعب اضافی در سال افزایش دهند و آن را از طرح توسعه‌ای به حجم ۲۱ میلیارد متر مکعب به ۲۳ میلیارد متر مکعب در سال برسانند
این امر به معنای افزوده‌ای ۱۰% به طرح اصلی شرکای میدان (نیو مد انرژی، ریشیو و شورون) است و انتظار می‌رود هزینه سرمایه‌گذاری حدود ۲.۴ میلیارد دلار باشد
به منظور اتخاذ تصمیم نهایی سرمایه‌گذاری در میدان “لیویاتان”، شرکت امیدوار است مجوزهای لازم از دولت اسرائیل برای گسترش صادرات و امضای قراردادهایی برای بیش از ۱۰۰ میلیارد متر مکعب اضافی را دریافت کند
انتظار می‌رود که شراکت به زودی پروژه گسترش دیگری را تکمیل کند که موجب افزایش مقدار تولید به ۱۴ میلیارد متر مکعب تا سال ۲۰۲۶ خواهد شد و ظرفیت تولید سالانه به ۳۷ میلیارد متر مکعب خواهد رسید
اسرائیل ۳ میدان گاز دارد: در ماه گذشته و با اجرایی شدن توافق آتش‌بس در غزه، خبرنگار عیدان بنیامین، گزارشگر امور انرژی در روزنامه “دی مارکر”، اعلام کرد که کمیته وزارتی مشترک برای بحث در مورد سیاست بخش گاز اسرائیل “جلسه نهایی را درباره گسترش بخش گاز و انرژی در اسرائیل برگزار کرد تا حفاری در میدان‌های موجود را گسترش دهد و مجوزهایی برای شرکت‌های محلی و جهانی برای اکتشاف گاز صادر کند، با هدف تعیین آینده انرژی در اسرائیل”
او توضیح داد که کمیته دولتی در طول جنگ چند جبهه‌ای، بحث درباره سیاست اقتصاد گاز در شرق مدیترانه را تشدید کرده است تا آینده انرژی در اسرائیل را تعیین کند و همچنین اجازه ادامه صادرات گاز به اردن و مصر را بدهد، زیرا حدود ۷۰ درصد از برق در اسرائیل با استفاده از گاز تولید می‌شود، که انتظار می‌رود این میزان در سال‌های آینده به دلیل توقف استفاده از زغال‌سنگ افزایش یابد
بنیامین اشاره کرد که پیش‌نویس گزارش کمیته بررسی سیاست بخش گاز نشان می‌دهد که ذخایر گاز اسرائیل انتظار می‌رود در طول دو دهه آینده به پایان برسد، که به این معناست که جایگاه اسرائیل “به عنوان یک کشور انرژی در خاورمیانه شکننده و ناپایدار است و هیچ برتری بر کشورهای صادرکننده انرژی در منطقه به آن نمی‌دهد، و به همین دلیل چراغ سبز به شرکت‌های جهانی و محلی برای گسترش و توسعه میدان‌های گاز، به ویژه میدان لیویاتان، داده می‌شود”
او پیش‌بینی کرد که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در تلاش است تا دولت رئیس‌جمهور آمریکایی دونالد ترامپ را برای توسعه “غزه مارین” که در آب‌های سرزمینی فلسطینی در مقابل شهر غزه واقع شده است، و همچنین میدان “مارین ۲” که در منطقه مرزی دریایی بین غزه و اسرائیل قرار دارد، متقاعد کند
در پی این تحولات و تغییرات و برآوردها درباره ذخایر گاز اسرائیل، مصرف گاز طبیعی این کشور در سال ۲۰۲۳ به ۲۴.۷ میلیارد متر مکعب افزایش یافته است که به ۱۳.۱ میلیارد متر مکعب برای اقتصاد داخلی و ۱۱.۶ میلیارد متر مکعب برای صادرات تقسیم می‌شود
این نشان می‌دهد که اسرائیل باید برای واردات گاز آماده باشد، پس از بیش از دو دهه، مگر اینکه میادین جدیدی کشف کند یا میادین کشف شده را گسترش دهد تا نیازها و مصرف افزایش یافته را تأمین کند
در سال ۲۰۲۴، مصرف داخلی به میزان ۳.۵ درصد و صادرات به حدود ۲۱ درصد افزایش یافته است، زیرا جنگ در غزه و لبنان پروژه خط لوله سوم برای گسترش زیرساخت‌های بخش گاز در اسرائیل را مختل کرده است، به گفته روزنامه اقتصادی “غلوبس”
در سال ۲۰۲۴، ۱۱.۱ میلیارد متر مکعب از میدان “لیویاتان” تولید شد که در مقایسه با ۹.۱ میلیارد متر مکعب از میدان تمار و ۴.۶ میلیارد متر مکعب از میدان “کاریش” است
میدان “لیویاتان” ۷۸ درصد از صادرات گاز اسرائیل را تأمین می‌کند، در حالی که بقیه از میدان “تمار” تأمین می‌شود، زیرا تمام گاز میدان “کاریش” به اقتصاد داخلی هدایت می‌شود
اما به دلیل جنگ، شرکت آمریکایی “شورون” تصمیم به تعلیق کار بر روی خط لوله دریایی در محل میدان “لیویاتان” گرفته و همچنین تکمیل پروژه خط لوله سوم را به تعویق انداخته است
انتظار نمی‌رود تأخیر در پروژه خط لوله به کمبود گاز در بازار داخلی اسرائیل منجر شود، بلکه به کاهش گاز اختصاص یافته برای صادرات به مصر و اردن خواهد انجامید
با توجه به رکود بزرگ در رشد بازار گاز داخلی اسرائیل و نیاز مداوم به درآمدها، و با شروع شمارش معکوس برای کاهش تدریجی وابستگی به سوخت‌های فسیلی در سطح جهانی، دکتر دانیل مدر، پژوهشگر در حوزه انرژی و علوم محیط زیست، می‌گوید: “اسرائیل به همراه شرکت‌های انرژی سرمایه‌گذاری شده در آن، تلاش‌های زیادی انجام می‌دهد و بودجه‌های کلانی را برای افزایش صادرات گاز از اسرائیل قبل از آنکه گاز بی‌اهمیت شود، اختصاص می‌دهد.” مدر یک مطالعه تحقیقاتی ارائه داده است که به چشم‌انداز اسرائیل در همکاری با شرکت‌های آمریکایی برای گسترش بخش گاز در اسرائیل و تصاحب میادین گاز و مکان‌های اکتشاف در شرق مدیترانه اشاره دارد و بیان می‌کند که اسرائیل به دنبال دو برابر کردن صادرات گاز خود به جهان است
و اشاره محقق در زمینه انرژی و محیط زیست در مطالعه‌ای که در روزنامه “یدیعوت آحارونوت” منتشر شد، به این نکته اشاره کرد که اسرائیل به منظور افزایش صادرات گاز خود، در حال گسترش و توسعه شبکه زیرساخت‌های گاز و انرژی به طول ۱۰۰ کیلومتر در خشکی و اتصال سکوهای گاز به بنادر است، همچنین این سکوها به خطوط شبکه‌ای که به مصر و اردن می‌رسند، متصل می‌شوند
وی همچنین اشاره کرد که شرکای میدان “لیویاثان” که بزرگترین میدان گاز در سواحل اسرائیل محسوب می‌شود، در تلاشند تا صادرات را به طور بیشتری گسترش دهند، در حالی که کمیته وزارتی مشترک انتشار سندی که شامل توصیه‌های خود به دولت درباره سیاست‌های بخش گاز است را به تعویق انداخته است، چرا که انتشار این سند به دلیل جنگ به تأخیر افتاده و برآورد می‌شود که مقدار گاز موجود در میادین در آب‌های اقتصادی اسرائیل بیش از ۲۰ سال دوام نخواهد داشت
بر اساس برآوردهای کمیته، اقتصاد اسرائیل تا سال ۲۰۴۸ به ۵۱۵ میلیارد متر مکعب گاز اضافی نیاز خواهد داشت، اما تأمین گاز پیش‌بینی شده برای اقتصاد اسرائیل تنها به ۴۴۰ میلیارد متر مکعب می‌رسد، بنابراین کمیته به تشویق سرمایه‌گذاری‌ها در بخش انرژی و گاز در اسرائیل و توسعه میادین و افزایش حداکثری تولید گاز می‌پردازد
شرکت‌هایی که مالک میادین گاز در اسرائیل هستند، برآورد می‌کنند که ذخایر شامل ۱۰۲۷ میلیارد متر مکعب گاز است، در حالی که وزارت انرژی اسرائیل تخمین می‌زند که ذخیره تنها ۸۵۰ میلیارد متر مکعب باشد
این فاصله‌ای معادل ۱۷۷ میلیارد متر مکعب است که معادل ۱۳ سال مصرف داخلی اسرائیل می‌باشد، همانطور که در پیش‌نویس گزارش آمده است.
منبع: Aljazeera
نظرات